Een merkwaardige geschiedenis IV

Eind jaren zeventig en begin tachtig van de vorige eeuw heb ik een tijd solo in het land opgetreden.
Ik verdiende daar het geld mee om in 1981 zeven weken lang met een camper door het Zuiden van de UsofA te kunnen reizen. Een zeldzaam historische gebeurtenis die ik daar meemaakte was de moordaanslag op President Ronald Reagan op 30 maart 1981 nota bene op mijn 32ste verjaardag. Ik reed op het moment van de aanslag op nog geen kilometer afstand van het Hilton Hotel, waar de aanslag door John Hinckley plaatsvond. Het land was daarna in rep en roer maar Reagan overleefde de aanslag.

De aanslag op Reagan

In 1984 wilde ik het repertoire dat ik gebruikte in de solo-optredens en de songs die ik had verzameld tijdens de reis door de VS met CCC op een elpee zetten. Ernst had met Doe Maar al enige platen bij Telstar uitgebracht en mede daardoor was deze platenmaatschappij bereid om deze plaat op te nemen en uit te brengen op het label Sky, op voorwaarde dat Ernst de plaat zou produceren. En zo werd in januari en februari 1984 in de Marlstone studio in Borgharen en de BMI studio in Weert met de befaamde technici Pierre Beckers en de later als producer beroemd geworden Erwin Musper de vijfde CCC plaat Van Beusekom opgenomen. Het werden bijzondere opnames mede omdat Joost uitgebreid zat te experimenteren met een toen nieuw studio-apparaat, de synthesizer, waaruit hij de meest bizarre geluiden te voorschijn toverde. Vooral de waterdruppels in het nummer Dark as a Dungeon  klonken behoorlijk onheilspellend. Het is bij mijn weten de enige plaat in Nederland waar in een folk-repertoire zoveel elektronisch opgewekte geluiden gebruikt zijn. Op de platenhoes wordt het accompanying noise genoemd.
Ook in het nummer Portland Town, een anti-oorlogslied van Derroll Adams (zie ook De Antwerpse Jaren), werd, naast waanzinnige blazerspartijen van Joost, driftig gebruik gemaakt van de vuurkracht van de synthesizer. De elektronische kogels vliegen je om de oren. Dankzij die uitvoering kwam ik op het idee van het hoesontwerp.

Begin jaren tachtig was de Koude Oorlog ontaard in een vileine bewapeningswedloop tussen de Navo en het Warschaupact. De Russen dreigden SS-20 kernraketten te plaatsen en het Westen, de Navo, dreigde als antwoord met de plaatsing van kruisraketten waarbij Nederland werd verzocht 48 met atoomkoppen toegeruste Tomahawk kruisraketten in Woensdrecht te plaatsen. Het Komitee Kruisraketten Nee (KKN) was net opgericht en op 29 oktober 1983 vond de grootste demonstratie ooit in Nederland plaats tegen dit plan van plaatsing van de kruisrakketten. Van alles werd in stelling gebracht om het besluit te stoppen. Liever Een Rus (In De Keuken Dan Een Raket In De Tuin) zong Armand, wat aardig de mening van de meerderheid van het Nederlandse volk vertegenwoordigde.
Ik had zo mijn twijfels over deze stelling.

De demonstratie tegen kernraketten, 1983

Kort na de opnames van de elpee bezochten Huib en ik op uitnodiging van een vriend van ons, Cor Schlösser, directeur van de Melkweg, de Luchtmachtbasis Twente. De broer van Cor was commandant van deze vliegbasis die de taak had als puntje bij paaltje zou komen Oost-Duitsland te bombarderen. Een dergelijke unieke kans voor zo’n bezoek lieten we ons niet ontgaan.

De NF-5

Verspreid over de basis lag een groot aantal bunkers waarin de supersonische tweemotorige gevechtsvliegtuigen waren gestationeerd, de Northrop NF-5, oftewel de Freedom Fighter. Van dichtbij zag dit toestel er imposant uit, vooral als het behangen was met volle bewapening. Van te voren had ik het plan opgevat om foto’s te maken op de luchtmachtbasis om die eventueel te gebruiken voor een ontwerp van de hoes van de elpee. Het beeld sloot dan aan bij de nogal opgewonden stemming in het land en de voortdurende discussies over de koude oorlog, de bedoelingen van communistisch Rusland en de Navo en de eventuele plaatsing van kruisraketten in Woensdrecht. De commandant Piet Schlösser begreep dit ook en na een rondleiding op de basis gaf hij het bevel de bomvrije deur van een bunker te openen. Nadat deze geheel geopend was, vertelde de commandant terloops dat alleen het openen van de bomvrije deur duizend gulden kostte! Ook de commandant zelf vloog in deze NF-5, de K-3052 en nadat hij zijn vlieghelm aan mij had overhandigd, de helm inclusief zuurstofmasker zat mij als gegoten, kon ik via een trapje in de cockpit plaatsnemen.
De Freedom Fighter werd uit de bunker gesleept en de foto’s konden worden genomen en daarmee was de hoes geboren van de CCC elpee Van Beusekom. Zittend in de cockpit, de blik peinzend naar boven gericht om het eventuele rooie gevaar te spotten. Zoiets!

De platenhoes van de CCC LP Van Beusekom

In oktober van dat zelfde jaar 1984, een paar maanden na het maken van de foto’s, maakte ik als directeur van de Stichting Popmuziek Nederland samen met Cor Schlösser een officiële reis naar Hongarije en Polen. Nederland had een cultureel contract met deze Oostbloklanden waarmee uitwisselingen op cultureel gebied mogelijk waren. Vooral in Polen was de stemming, na drie jaren van Staat van Beleg, bijzonder grimmig. De dagelijkse praktijk van het communisme was tijdens dit verblijf van drie weken in Hongarije en Polen dan ook een buitengemeen deprimerende ervaring. Op een avond in Warschau belandden wij in het gezelschap van Poolse intellectuelen die ons direct de les begonnen te lezen over de naïeve meningen in het Westen over het communisme in het algemeen en de goedgelovigheid van het westen wat betreft de Sovjetpropaganda in het bijzonder. Bizar genoeg was de tekst van Armand geheel intact bij hun aangekomen.
Hun antwoord op de tekst was dan ook glashelder: ‘Als je een Rus in de keuken uitnodigt dan heb je de volgende dag geen eten meer’. Ergens in die cockpit had ik dit vermoeden al.

Jaap van Beusekom
maart 2016

foto: Cor Schlösser

Ernst Verhalen